Miedzyguzkowe również najbardziej dotylne położenia żuchwy
Miedzyguzkowe i najbardziej dotylne położenia żuchwy są również określane mianem położenia centralnego lub centralnego zwarcia. Brill oznacza je miejscami mięśniowymi i więzadłowymi, mając je za zakończenie fizycznej i więzadłowej drogi przywodzenia żuchwy. Obecnie (2008) wykorzystywane jest zarówno określenie „zwarcie centryczne". Jako zwarcie centrycz-ne Kleinrok i wsp. określają „kontakty zębów w dotylnym położeniu zwarciowym (kontaktowym) żuchwy, w dużym zaguzkowaniu i na drodze poślizgu pomiędzy tymi dwoma pozycjami żuchwy". Mięśniowa droga przywodzenia, zwana również nawykową, polega na wolnym doprowadzaniu zębów dolnych do kontaktów okludalnych (zwarciowych) przy małym wysiłku mięśniowym. Mięśniowa droga przywodzenia mija się zwarciem zębów i okres ten określany jest jak mięśniowe położenie żuchwy. Danie to stanowi tożsame z położeniem, w jakim zęby przeciwstawne uważają się w najpóźniejszym kontakcie (zaguzkowaniu). Określenie „maksymalne kontakty miedzyguzkowe" uwypukla stosunki anatomiczne, podczas gdy „kontaktowe położenie mięśniowe" naświetla aspekt fizjologiczny tego samego miejsca. Tak więc oba te okresy są synonimami.
Więzadłowa droga przywodzenia żuchwy jest to droga, jaką żyją wyrostki kłykciowe w stawach skroniowo-żuchwowych od miejsca, które mają w terminie mięśniowego położenia żuchwy, do najbardziej dotylnego, zwanego więzadłowym położeniem żuchwy, od jakiego z opinie na warunki anatomiczne nie może przyjść żadne przesunięcie ku tyłowi. Stanowi wówczas wtedy ruch, który widać ku tyłowi wykonać żuchwa z prac międzyguzkowej. Brill uważa, że ruch zamykania oraz otwierania realizowany przez wyrostki kłykciowe w toku drogi więzadłowej jest naturalnym ruchem zawiasowym.
Zarb i wsp., opierając się na wcześniejszych pracach Posselta, Atwooda a nowych, określają centralne położenie żuchwy w rodzaj bardziej istotny, podając definicje czterech jej rozmieszczeń w ramach tego pojęcia:
1. Miedzyguzkowe położenie - położenie, w jakim są maksymalne kontakty zębowe. Używanymi synonimami są: nawykowe położenie zwarciowe, okludalne położenie zębów, okluzja centralna.
2. Mięśniowe (kontaktowe) położenie - pisze w punkcie, w którym występuje kontakt powierzchni okludalnych zębów po uniesieniu się żu-
chwy z założenia spoczynkowego, z działaniem minimalnej aktywności fizycznej. Synonimy: kontaktowe (spoczynkowe) położenie, położenie centralne neuromięśniowe, położenie mięśniowe.
3. Dotylne położenie - stosunek żuchwy do szczęki tkwiący w sezonie końcowego ruchu zawiasowego wyrostków kłykciowych. Synonimy: końcowe położenie zawiasowe, położenie więzadłowe, relacja centralna żuchwy.
4. Dotylne kontaktowe położenie - kontaktowe położenie zębów stawiające na zakończenie zawiasowego ruchu zamykania. Synonimy: centralne położenie kontaktowe.
Istnieje wiele teorii i hipotez wyjaśniających lub objaśniających centralne zwarcie, ale - upraszczając zagadnienie - można uznać, że przedstawia ono w momencie końcowego ruchu zawiasowego osi łączącej wyrostki kłykciowe (głowy żuchwy), jaki dysponuje miejsce na zakończenie przywodzenia żuchwy do szczęki.
Aktualnie w piśmiennictwie fachowym używane są określenia Bauera i Gutowskiego, którzy wyróżniają położenie spoczynkowe, położenie maksymalnego zaguzkowania, czyli zwarcie nawykowe, oraz dotylne położenie zwarciowe żuchwy. Podobnie jako miejsce zwarcia centralnego określają stan, w którym położenie maksymalnego zaguzkowania oddaje się z dotyl-nym położeniem zwarciowym. Można to przyjąć, że dotylne położenie zwarciowe żuchwy, maksymalne zaguzkowanie zębów i możliwości poślizgu pomiędzy tymi miejscami wznoszą się na słowo zwarcia ważnego czy centrycznego. Zwarciem ekscentrycznym wypowiada się a wszystkie inne dania i przemieszczenia żuchwy będące przy kontaktach zębów przeciwstawnych (szczęki i żuchwy).
Jak zapewne z ryciny 31, zasięg nawykowych ruchów żuchwy, w jakim jest odgiyzanie kęsa pokarmowego, jest względnie cienki i posiada tylko wycinek granicznych ruchów przywodzenia i odwodzenia żuchwy.
Dla celów praktycznych istotna jest reklama, że dotylne położenie żuchwy jest niezwykle stałą, powtarzalną jej pracą oraz pewnie pełnić jako miejsce wyjściowe przy ustalaniu centralnego zwarcia, zwłaszcza kiedy brakuje oparcia na samodzielnych zębach. Należy jeszcze pamiętać, że najbardziej dotylne położenie żuchwy jest jednakowe z miejscem międzyguzko-wym tylko u około 10% populacji. U pozostałych 90% przy przechodzeniu z założenia międzyguzkowego do najbardziej dotylnego występuje poślizg na powierzchniach guzków, zwany w piśmiennictwie slide in centric (Pos-selt, Beyron). W porządku tej czynności żuchwa obraca się coś do tylu i dołu, co jest stworzone przez tzw. prowadzenie guzkowe zębów trzonowych i przedtrzonowych. Podczas ustalania centralnego zwarcia, po cofnięciu żuchwy do najbardziej dotylnej pozycji zwarciowej, należy przyjąć na mały ruch ku przodowi i górze, tak aby odnalazłaby się ona w położeniu mięśniowym, u większości ludzi najbardziej przybliżonym do miejsca międzyguzkowego. Przeciętna odległość między najbardziej dotylnym położeniem i położeniem międzyguzkowym waha się w możliwościach 0,5-1 mm.
Boczne ruchy żuchwy
Ruch wysuwania i cofania żuchwy, jak jeszcze ruchy boczne, można zauważyć na poziomej płytce umieszczonej w poszczególnej szczęce, podczas jeśli w nowej umocowany jest poważni pisak rejestrujący przesunięcia tylno--przednie i boczne. W warunkach prawidłowych pisak zarejestruje wykres o stanie luku gotyckiego, którego wierzchołek będzie określał najbardziej dotylne położenie żuchwy, a ramiona zasięg ruchów bocznych. Linia prosta trwająca od wierzchołka pośrodku ramion luku będzie stosowałaś doprzednie wysunięcie żuchwy (ryc. 33).
Boczne ruchy żuchwy zakładają się od jej założenia międzyguzkowego lub najbardziej dotylnego i liczą przeważnie na huśtawkowym kierowaniu się po jakiejś karcie i asymetrycznym ruchu rotacyjnym.
Strona, po której działa się żucie także w jaką żuchwa się przesuwa, nosi nazwę strony pracującej, podczas gdy strona niebiorąca startu w żuciu nosi
nazwę balansującej. Należy w współczesnym stanowisku zwrócić uwagę, iż w odpowiednim, harmonijnym uzębieniu naturalnym po części balansującej zęby nie są w związku.
Podczas bocznych ruchów żuchwy przemieszczeniu ulegają jej wyrostki kłykciowe (stawowe). Wiedzę ich umieszczenia jest pożyteczna przy użyciu artykulatorów nastawianych indywidualnie, które powodują na możliwie dokładne odtworzenie ruchów artykulacyjnych żuchwy. Dobre są w niniejszym obowiązku reklamy na fakt ustalania tzw. kąta Bennetta, jaki stanowi zorganizowany przez płaszczyznę strzałkową i metodę przekładania się wyrostka stawowego (w obrazie na płaszczyznę poziomą) po stronie balansującej, w porządku wykonywania ruchu bocznego. Przeciętna liczba tego kąta wynosi około 15°.
Jak wcześniej wspomniano, na spacery boczne żuchwy dominujący wpływ wywierają mięśnie układu >> stomatognatycznego. Schematyczna rycina 32 dobrze ilustruje kierunek przemieszczeń żuchwy pod wpływem działania poszczególnych mięśni.
Ruchy żuchwy w układu do szczęki mają i nazwę ruchów artykulacyjnych. Ruchy żuchwy i artykulacja żuchwy są więc synonimami i oba te określenia mogą stanowić wykorzystywane w organizacji stomatologicznej.